ترجمه مدخل «تجربه دینی» از دایرةالمعارف دین، ویراسته میرچاالیاده؛ اثر جیمز آلفرد مارتین
353 بازدید
محل ارائه:
فصلنامه روشنای خرد / شماره 1
مقطع:
دکترا
سال نشر:
1392
نحوه تهیه :
فردی
زبان :
فارسی
تجربه دینی از جمله مفاهیم بنیادین الهیات جدید است که حوزههای متعددی را از این دانش نوبنیاد درمینوردد. واژه «تجربه» که در زبان انگلیسی بدان «Experience» گفته میشود، ریشهای هلنی داشته و از اهتمام ویژه یونانیان به تجربهگرایی حکایت دارد. تعریف تجربه دینی، کار چندان سادهای نیست. بسیاری نیز چون ویلیام جیمز که کوشیدهاند تا به تعریف جامعی از آن دست یابند، عملاً توفیق چندانی حاصل نکرده و به مفهومپردازی حداقلی بسنده نمودهاند. آنها در نهایت به نوعی رابطه میان فرد و تعالی قائل گردیدند که انگارههای مشابهی را از این معنا میتوان در کلام اندیشمندانی؛ بسان کانت، اوتو، بوبر، شلایرماخر، لوتر، الیاده و دیگران با الفاظ و عبارات مختلفی؛ مانند سوبلیمه، نومینوس، امر قدسی، مقدس و نظایر آنها پیدا کرد. اساساً در همین مسیر است که تجربه دینی با تجربه عرفانی پیوند مییابد. جیمز آلفرد مارتین که نویسندهای توانمند در عرصه الهیات است، در نوشتار ذیل به خوبی مفهوم تجربه دینی را در ارتباط با دیدگاههای گوناگون تحلیل نموده و به جمعبندی متقنی نیز دست مییابد. او در این مقاله، اساس را بر گونه رویکرد الهیاتی بهاگاوادگیتا (یکی از مهمترین کتب مقدس هندوان) قرار میدهد و ارتباط تجربه دینی و عرفانی را با طریقه اخلاص و عشق الهی (بهکتی) بازمییابد. البته مارتین در این مسیر از بررسی سنت الهیاتی فلسفه غرب، ادیان ابراهیمی، جنبشهای نوظهور پروتستان، آئین بودا، نحلههای دینی شرق آسیا، تصوف اسلامی و حتی مکاتب فلسفی الحادی نیز غافل نمیماند.